Nu nog heeft Naarden een cultuurhistorische straat op Tuindorp Keverdijk,
De Huibert Van Eijkenstraat, 100 jaar oud, historisch gezien uniek in zijn soort.
Voor hoe lang nog???
WoningStichting Naarden (WSN) heeft plannen de huizen te slopen met medeweten van de gemeente Gooise Meren.
Kom hiertegen in actie!!!
- Schrijf/mail/bel uw politieke partij, de raad kan de sloop- en nieuwbouwplannen verhinderen
- Mail: wsn@woningstichtingnaarden.nl
- Schrijf: WSN Generaal Kraijenhoffstraat 76, 1411 BE Naarden
Lees a.u.b. verder
De plannen van de WoningStichting Naarden (WSN) zoals ze er nu uit zien:
- Afbraak lieflijke woningen met voortuinen.
- Nieuwbouw meters dichterbij de straat zodat de voortuinen met hun de groene uitstraling verdwijnen.
- In de nu nog lommerrijke achtertuinen zal een nieuwe straat verschijnen met 75 parkeerplaatsen. Voor alle duidelijkheid, aan beide zijden achter de nieuw te bouwen huizen een straat met 75 parkeerplaatsen is 150 parkeerplaatsen.
Redenen waarom De Stichting Mooi Tuindorp Keverdijk de straat wil behouden
WoningStichting Naarden (WSN) wil de Huibert van Eijkenstraat gelegen tussen de Geurt Schipperstraat en de Evert de Bruijnstraat slopen voor nieuwbouw.
Argumenten die zij hiervoor aanvoert zijn:
- De woningen zijn aan een grondige renovatie toe;
- De woningen zijn klein en staan op relatief veel grond;
- De WSN heeft een plicht tot bouwen;
- WSN heeft de verplichting tot verduurzaming van de woningen.
Stichting Mooi Tuindorp Keverdijk onderschrijft bovenstaande argumenten, maar beijvert zich voor het behoud van de Huibert van Eijkenstraat. Als reden voert zij de volgende 6 argumenten aan:
1. Cultuur-historische waarde
2. Architectonische waarde
3. Uniciteit/zeldzaamheidswaarde
4. Ecologische waarde
5. Politieke redenen
6. Cultuurhistorische waarden tegenover financiële haalbaarheid
ad 1. Cultuur-historische waarde
Het gaat hier om het dreigend verminken van een honderdjarig zeldzaam stukje erfgoed van Naarden. De twee-onder-een-kap boerderij-achtige woningen zijn gebouwd in 1921 met het doel om de Vesting van Naarden te ontlasten van de overbevolking die in verkrotte huizen in grote armoede en ellende opeengepakt zat. De straat met woningen is de oudste stenen bebouwing buiten de Vesting Naarden. De Huibert van Eijkenstraat maakt deel uit van Tuindorp Keverdijk, waarbij straatindeling en omvang van de tuinen onderdeel zijn van de originele opzet van de wijk.
In de jaren 20 van de vorige eeuw kwam een aantal heren van goeden huize met sociale gevoelens op het idee buiten de Vesting een tuindorp te ontwikkelen waarin de bewoners van licht, lucht en ruimte konden genieten. In de relatief grote tuinen kon voor eigen gebruik voor vlees en groente gezorgd worden, hetgeen de gezondheid ten goede zou komen.
In de tijd voor 1921 werden alle huizen binnen de schootsvelden van de Vesting Naarden van hout gebouwd, zodat ze in geval van oorlog snel neergehaald of platgebrand konden worden. De huizen in de Huibert van Eijkenstraat waren de eerste stenen huizen buiten de Vesting.
ad 2. Architectonische waarde
De straat heeft architectonische waarde door zijn opzet en architectuur. Het is opgezet met de 'Garden-Village-gedachte', d.w.z. kleine woningen met relatief grote tuinen. De mensen kunnen met zo’n lapje grond in hun eigen onderhoud voorzien, hetgeen voor sociale woningbouw essentieel is.
De Architectuur is bijzonder. Het siermetselwerk in de gevels is gekenmerkt door baksteenexpressionisme waarin o.a. de bakstenen lekdorpels, de bloktandlijsten, de ruitpatronen en de ruitvormige vensters opvallen. De gevels zijn gemetseld in Vlaams verband.
ad 3. Uniciteit/zeldzaamheidswaarde
De Huibert van Eijkenstraat is een parel in de voor overgroot deel saaie wijk die rond de jaren ‘60 uit de grond gestampt is. De straat is daarmee uniek in Naarden en in Gooise Meren.
ad 4. Ecologische waarde
Het gebied ongeveer 1,6 hectare beslaat waarvan 1,2 hectare (71%) groen is en daarmede de groene long van de wijk Tuindorp Keverdijk. Aangezien het gebied van de tuinen ruim 100 jaar oud is, herbergt het tientallen dieren zoals salamanders, padden, wilde bijen, vleermuizen en tientallen soorten vogels.
Het gebied ligt dichtbij het natuurgebied Naardermeer. Slopen en nieuwbouw heeft een heel grote impact op de stikstof huishouding, zeker als de nieuwe huizen op een andere plaats worden gebouwd als de oude huizen.
ad 5. Politieke redenen
In 2020 heeft Monumenten Advies Bureau (MAB) op verzoek van de gemeente een cultuurhistorisch onderzoek gedaan naar de huizen. De conclusie was dat aan het woningbouwcomplex bijzondere waarden moeten worden toegekend, te onderscheiden in historische, ruimtelijke en architectuurhistorische waarden.
In 2021 heeft WSN uit eigener beweging zonder medeweten van de gemeente en/of de bewoners een tegenonderzoek laten doen naar de bevindingen van de MAB door bureau SteenhuisMeurs met als redenen:
- Een onderbuikgevoel dat de MAB fout zat. Naar onze mening is een onderbuikgevoel geen geldig argument en mag geen leidraad zijn als er niet ook nog een onpartijdig 3de onderzoek gedaan is;
- Dat renovatie van het complex financieel niet haalbaar zou zijn. (Heel vaak wordt 'haalbaar zijn' vaak verward met: 'Het er voor over hebben'. (zie verder ons 6de argument).
Het bureau SteenhuisMeurs is het niet eens met de conclusies van het MAB. In een paar bladzijden veegt het bureau de terdege onderzoeksresultaten en lovende conclusies van het MAB van tafel.
Gewapend met de onderzoeksresultaten van SteenhuisMeurs, het argument financiële haalbaarheid en de dreiging van WSN met de verkoop van het complex als ze niet mag slopen voor nieuwbouw (Blijkbaar vindt de WoningStichting het sociaal om - als ze haar zin niet krijgt- sociale woningen te verkopen en zo te onttrekken aan het woningbestand) stapt WSN naar de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Erfgoed (CRK&E).
De CRK&E gaat na de inbreng van WSN steeds meer neigen naar het rapport van SteenhuisMeurs. Het standpunt: het behoud van het hele ensemble, straat EN bebouwing (notulen eerste vergadering) wordt verlaten en maakt plaats voor: "De stedebouwkundige opzet moet behouden blijven, de huizen kunnen vervangen worden" (notulen derde vergadering). Naar onze mening EEN HISTORISCHE FOUT. Bovendien zou CRK&E het eventueel erfgoed moeten beoordelen en niet de financiële inzet van een eigenaar.
Mede door de inbreng en onder druk van WSN adviseerde de CRK&E aan B&W af te wijken van het advies van het MAB.
Echter: Het college kan afwijken van het advies van de CRK&E en heeft dat ook al eens eerder gedaan.
ad 6. Cultuurhistorische waarden tegenover financiële haalbaarheid
De huizen zijn het zeker waard om gerenoveerd te worden. Renoveren is vele malen goedkoper dan slopen en nieuwbouw, zeker als de nieuwe huizen niet op dezelfde plaats komen als de oude huizen. Waar het in de Huibert van Eijkenstraat ook om draait volgens B&W en de Woning Stichting Naarden (WSN) is een afweging tussen de historische, ruimtelijke, architectuur-historische waarde en de zeldzaamheidwaarden van de straat tegenover de financiële haalbaarheid. Wat betreft de waarden van de straat: daarvoor geeft het onderzoeksrapport MAB voldoende argumenten. De onderzochte waarden zijn voldoende aangetoond voor een redelijke behoud van het karakter van een Tuindorp naar Engels voorbeeld.
Blijft over in de discussie: de financiële haalbaarheid.
Wat wordt in het algemeen verstaan onder financiële haalbaarheid? Of er via een analytisch onderzoek een positieve balans, of een zeker evenwicht kan worden vastgesteld tussen de investeringsbudgetten en de daar tegenoverstaande mogelijke opbrengsten en exploitatiekosten. Anders wordt de definitie als het gaat om het behoud van een waardevolle zaak, zoals een kunstwerk of een monument; dan verschuiven de panelen. De definitie van ‘financieel haalbaar’ is in zo’n geval fundamenteel anders. Het gaat hier om keuzes over wat we écht belangrijk vinden. Dan is plots niet meer het positieve evenwicht van de opbrengsten en exploitatiekosten belangrijk; dan prevaleert de investering in het behoud van onze geschiedenis, in dit geval de geschiedenis van Naarden. Met andere woorden, nà de investering hebben we iets waardevols dat meer waard is dan de investering. Een sieraad in de stad waarvan de historie ook voor onze kinderen en kleinkinderen blijft bestaan.
Wij vermoeden dat WSN zich te buiten gaat aan economisch korte termijn denken en dus zal gaan voor nietsontziend slopen. Slopen van de Huibert van Eijkenstraat 51 t/m 94 is in het licht van de hiervoor genoemde waarden en definitie, historisch gezien een nooit meer te herstellen fout; EEN HISTORISCHE FOUT
We vragen om die redenen aan de Gemeenteraad en B&W om deze straat te beschermen tegen teloorgang.
"Een beschaafd mens vernietigt zijn geschiedenis niet"
Boerderij-achtige woningen, twee-onder-een-kap Onvervangbaar metselwerk uit 1921
in het oude gedeelte van de Huibert van Eijkenstraat